Ölçtüğün Şey Sensin

Her kontrol bir ölçümdür.

Ve her ölçüm, bir ihtimali öldürür.

İnsan bunu çoğu zaman fark etmez.

Zanneder ki kontrol etmek güvenlidir.

Zanneder ki “bir bakayım, emin olayım” demek akıllılıktır.

Değildir.

Kontrol, merak değildir.

Kontrol, korkunun kibar hâlidir.

Şüphe ise daha sinsidir.

Masum görünür.

“Ben sadece gerçekçi oluyorum” der.

Ama her seferinde aynı yere çalışır:

Alanı daraltmaya.

Şans dediğin şey,

zeka meselesi değildir.

Hatta çoğu zaman yetenekle bile alakası yoktur.

Şanslı insanlar senden daha zeki değil.

Sadece karar verdikten sonra

geri dönüp gerçekliği dürtmezler.

Onlar karar verir.

Ve yürür.

Süperpozisyonu açık bırakırlar.

Alanı öldürmezler.

İhtimalleri diri tutarlar.

Şans da bu yüzden mümkün kalır.

⸻

Zayıflık Değil, Fizik

Bunu kişisel alma.

Bu bir karakter kusuru değil.

Bu evrenin çalışma biçimi.

Weisman’ın araştırması bunu net söylüyor:

Kendini şanslı gören insanlar karar alıyor

ve arkalarına bakmıyor.

Kendini şanssız görenler ise

her adımda geri dönüp soruyor:

“Doğru mu yaptım?”

Ve evren de cevap veriyor:

“Şüphe ettin ya, al kanıtını.”

Sonuç mu?

Şanslılar fırsat aldı.

Şanssızlar şüphelerinin ispatını aldı.

İkisi de haklıydı.

Çünkü ikisi de kendi gerçekliğini üretti.

Asıl mesele bu.

Gerçeklik, düşündüğün şey değil.

Odaklandığın şeydir.

⸻

Pozitif Düşünmek Neden İşe Yaramaz?

“Her şey güzel olacak” demek işe yaramaz.

Çünkü ağız başka, zihin başka çalışıyordur.

İçinden hâlâ

“hadi canım” diyorsan,

olumlama yapmıyorsun.

Şüpheyi cilalıyorsun.

Sözler önemli değil.

Dikkat önemli.

Dikkat nereye giderse,

gerçeklik oraya çöker.

Yıllarca olumlama yapabilirsin.

Ama her seferinde içinden

“muhtemelen olmaz” diyorsan,

sadece şüpheyi aktive edersin

ve onun sonuçlarını yaşarsın.

Bu mistik bir laf değil.

Bu fizik.

⸻

Şansı Nasıl Öldürürsün?

Çok basit.

Önce inanmaya başlarsın.

Sonra eklersin:

“Muhtemelen olmaz.”

Ve bitti.

Az önce ihtimali öldürdün.

Mecazi olarak değil.

Kelimenin tam anlamıyla.

Çünkü kuantum şunu söylüyor:

Bir şey gözlenene kadar

tüm hâlleriyle vardır.

Ama sen bakarsan…

Çöker.

⸻

Gözlemci Sensin

Süperpozisyon şudur:

Bir parçacık aynı anda her yerdedir.

Hem dalgadır hem parçacık.

Tüm ihtimaller gerçektir.

Sen bakana kadar.

Gözlem anında tek bir duruma çöker.

Hangisi mi?

Görmeyi beklediğin.

Buna fizikte “gözlemci etkisi” denir.

Ve hayır, bu sadece laboratuvarda çalışmaz.

Senin kararların da bir süperpozisyondur.

Karar verdin ve şüphe etmediysen:

Başarı da mümkün.

Başarısızlık da mümkün.

Şans da mümkün.

Alan açıktır.

Ama bir an durup

“Ya olmazsa?” dediğinde

ölçüm yapmış olursun.

Gözlemci sensin.

Gerçekliği şüphe yönüne çökertirsin.

⸻

(Dipnot Değil, Üst Not)

Hayat cesur olanları ödüllendirmez.

Hayat geri dönmeyenleri ödüllendirir.

Karar verdin mi, kes.

Zihninde geri dönme.

“Doğru mu yaptım?” diye kontrol etme.

Çünkü evren,

kararsızlığa cevap vermez.

Evren sadece komut alır.

Sen hangi komutu gönderiyorsun?

Şüphe mi?

Yol mu?

İkisi de çalışır.

Ama sonuçları farklıdır.

Ve evet,

ikisi de senindir.

Aky burada durur.

Çünkü devamı ölçüm olur... Akyurek 25 Eylül Berlin...